مقدمه
یکی از سوالاتی که همواره ذهن هر مصرف کننده خانگی و صنعتی تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی را به خود مشغول می کند این است که چگونه از نوسانات برق و مشکلات شبکه توزیع و اثرات مخرب آن بر دستگاه مصرفی خود جلوگیری کنیم، ما در این مقاله به ابعاد این موضوع و راههای جلوگیری از آن در دستگاههای الکتریکی از جمله نوسانات برق در آیفون تصویری می پردازیم.
برای درک بهتر ابتدا تنوع نوسانات را بازگو می کنیم و سپس به دلایل آن مخصوصا دلایلی که ممکن باعث سوختن برد تغذیه و برد ال سی دی آیفون تصویری شود می پردازیم و نهایتا به راههای جلوگیری از آن خواهیم پرداخت.
انواع نوسانات برق در آیفون تصویری
شاید موضوع به نظر خیلی از اساتید ساده بنظر بیاید و در نگاه اول خیلی به نظر پیچیده نیاید اما بحث نوسان برق یا آسیب هایی که از طرف شبکه برق بر روی وسیله الکتریکی مکمن است اتفاق بی افتد یک مقوله ساده نیست و نیازمند تحلیل دقیقی است.
همان طور که میدانید یکی از مواردی که هیچکدام از شرکت های تولید کننده آیفون در قبال آن مسئولیت گارانتی را نمی پذیرند سوختن و خاموشی آیفون تصویری در اثر نوسانات برق است. البته برای این دلایل منطقی خاص خود را دارند، بیایید ببینیم دلایل آنها چیست.
1.ولتاژ بالا
یکی از مهمترین و اولین ایراداتی که ممکن است به وسیله مصرفی ما آسیب وارد کند بالا رفتن ناگهانی ولتاژ برق از سمت شبکه توزیع است اما چطور ممکن است برق شهر که 220 ولت است ناگهان زیاد شود؟
برای پاسخ به این سوال باید کمی توضیح داد:
برای اینکه به یک خانه برق شهر یا اصطلاحا 220 ولت برسد لازم است یکی از فازهای تیر برق با یک نول به آن خانه وارد شود البته روی تیر برق کلا 3 فاز و یک نول وجود دارد که معمولا برای توزیع درست جریان برای تعداد مشخصی واحد خانه در یک محله از یک فاز استفاده می شود تا توزیع جریان تقسیم شود مثلا ممکن است برای یک 12 واحدی ببینید که هر چهار واحد از یک فاز و نول مشترک استفاده نموده اند، خوب شاید بپرسید مشکل کجاست؟ همانطور که میدانید اگر دوفاز با هم ترکیب شوند یعنی اگر به جای نول فاز وارد یک واحد شود برق دوفاز یا 380 ولت می شود و این یعنی حداقل سوختن مدار محافظ وسیله مصرفی، ولی معمولا نول قطع نمی شود ولی دچار ضعف می شود،هر وسیله برقی یک بار مقاومتی دارد که اصطلاحا به ان RL می گویند.
هر گاه شما کلید برق را می زنید در واقع جریان از سمت مثبت به سمت منفی حرکت می کند و در مصرف کننده به هم می رسند این در مصرف کننده باعث واکنش می شود گاهی چرخش(نظیر موتور ها) گاهی نور (نظیر لامپها) و گاهی گرما( نظیر بخاری ها) و ... حال بیایید فرض کنیم از تیر برق برای لحظاتی بسیار کوتاه نول قطع شود و یا اختلاف پتانسیل ان دو زیاد شود و مقاومت بار تحمل این ولتاژ یا اختلاف پتانسیل را نداشته باشد آنگاه با پدیده ای به نام اور ولتاژ یا ولتاژ بالا مواجه می شویم. این در واقع شایع ترین نوع آسیب دیدگی است که ممکن است برای مدار مخصوصا مدار تغذیه آیفون تصویری اتفاق بیافتد اما آیا راهی برای جبران وجود دارد؟؟؟
حتما در بخش راههای جلوگیری از سوختن برد آیفون تصویری به آن خواهیم پرداخت
2.سوختن آیفون تصویری در اثر EMI
ما در مقاله ای کامل همه ی انواع مدارات محافظ در تغذیه آیفون تصویری را مورد بحث قرار می دهیم ولی در اینجا برای درک این قسمت لازم است تا خطر یک آسیب مهم را در همه ی دستگاه های الکتریکی و علی الخصوص الکترونیکی شرح دهیم پس با ما همراه باشید.
EMI چیست؟
EMI یا تداخلات الکترو مغناطیسی نوعی اثر اثر مغناطیسی ست که ناخواسته و محیطی وارد سیستم های الکتریکی و الکترونیکی میشود.
EMI در دو دسته تابشی و هدایتی وارد سیستم های مداری می شود.
EMI تابشی میتواند مانند تشعشع کیهانی و یا قرار گرفتن در میدان مغناطیسی سایر دستگاههای الکترونیکی و یا امواج سرگردان رادیویی به سیستم تحمیل گردد و دقیقا مانند نویز روی سیگنال های سیستم تاثیر بگذارد.
EMI هدایتی اما داستان متفاوتی دارد و ناشی از تاثیری است دستگاه های موتور دار و اثر القایی میدان آنها از طریق شبکه توزیع و بصورت نا ملموس بر روی سایر دستگاه های الکتریکی و الکترونیکی می گذارند.
یکی از اتفاقاتی که بسیار انواع مدارات الکترونیکی از جمله آیفون تصویری را مورد آسیب قرار می دهد همین تاثیرات نا ملموس EMI بر کل سیستم است که بسته به نوع و توپو لوژی و طراحی مدارات میتواند از برد تغذیه تا برد د ال سی دی و حتی دوربین آیفون تصویری را دچار آسیب کند.
البته شرکتها معمولا برای جلوگیری از تاثیر مخرب آن از چند لایه محافظتی من جمله فیلتر های پایین گذر RLC و یا خازن های مایلار X1 , X1/Y1 برای حذف تاثیرات تابشی استفاده میکنند اما معمولا تاثیرات EMI تابشی اجتناب ناپذیر است.
دلایل سوختن آیفون تصویری
یک آیفون تصویری مثل هر وسیله الکترونیکی دیگر در مقابل انواع نویز و EMI و یا ولتاژ بالا آسیب پذیر است البته شرکتهای آیفون تصویری در سالیان اخیر بسیار سعی کرده اند تا از محصول خود محافظت کنند تا لااقل آسیب کمتری ببیند اما حتما پیش نیاز عملکرد صحیح یک قطعه الکترونیکی رسیدن ولتاژ صحیح به آن است همانطور که انسان با تغذیه نامناسب می تواند آسیب ببیند یک مدار نیز با ورودی نامناسب البته آسیب پذیر است.
دلیل دیگر میتواند شرایط محیطی نامناسب باشد،نصب در محیط خیلی گرم یا رطوبتی یا محیط بشدت نویز دار(نظیر مجاورت دکل های مخابراتی) باعث در معرض آسیب بودن می شود.
و یک دلیل مهم که واقعا خیلی نمیتوان کاری برای ان کرد تغییرات بارهای یونی هوای آزاد است نظیر زمانی که در بهار هوا بشدت بسمت رعد و برق و رگباری شدن پیش می رود در چنین شرایطی EMI تابشی و حتی هدایتی در نهایت خود است و هر قسمت این سیستم بسته ممکن است محل ورود این نویز ها باشد(حتی رویه پنل دم درب یا خود درب...).
راههای جلوگیری از سوختن آیفون تصویری
در اینجای مطلب می رسیم به بحث اصلی یعنی پیشگیری از سوختن آیفون تصویری؛ یکی از دلایلی که ما در این مطلب به تفضیل در مورد انواع آسیب پذیری ها توضیح دادیم به این جهت بود که بتوانیم به راههای جلوگیری از آن برسیم.
بخش اول که شاید قابل پیشگیری ترین بخش باشد بحث اور ولتاژ یا دو فاز شدگی است،معمولا بهترین روش برای جلوگیری از نوسانات در محدوده برق غیر مجاز این است که از مدار محافظ ولتاژ یا OVP استفاده شود،ایم مدار محافظ با همین ترکیب در اکثر محافظ های بازار در حال استفاده است و ما نیز در شهر آیفون ارایه میکنیم.
در این دسته از محافظ ها ولتاژ ورودی بوسیله یک مدار تشخیص دایم در حال نمونه گیری است و چنانچه از مقدار تعیین شده (معمولا 250 ولت )بیشتر شود وارد عمل می شود و البته در ولتاژ پایین هم عمل می کند اما چون در بحث تغذیه های سوییچینگ قطع ولتاژ پایین موضوعیت ندارد به ان نمی پردازیم.
در بحث فیلتر ها نویز EMI در آیفون تصویری مدارات تغذیه و ال سی دی دارای بلوک های محافظتی هستند و خیلی امکان محافظت بیرونی در اختیار کاربر نیست اما نصب درست و بدون اتصال سیم کشی و استفاده از ارت مناسب و همچنین استفاده از سیم و کابل درست ممکن است آسیب را به حداقل نزدیک کند.
بخش پایانی
آنچه در این بخش با عنوان نوسانات برق درآیفون تصویری بیان شد ماحصل تجربه بیش از یک دهه ای شهر آیفون در حوزه نصب، تعمیرات و اجرای پروژه های متفاوت است.
هر گونه نشر و انتقال و یادگیری آن برای شما و دیگران با و بدون ذکر نام منبع مجاز است و این مطلب صرفا در راستای بهبود دانش و جلوگیری از تضرر هموطنان است.
امید است مورد توجه عزیزش واقع گردد.
